Gendervraagstuk: Tussen ideologie en compassie

Bestel hier uw exemplaar!

Deze maand publiceert het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP (WI-SGP) een studie over genderbeleid. Sinds een aantal jaren staat dit onderwerp sterk in de belangstelling. Er leven ook vragen over dit thema, zowel binnen als buiten de SGP-achterban, omdat veel mensen tot vrij recent hiermee niet of nauwelijks in aanraking kwamen.

Die situatie is vandaag de dag grondig veranderd. Regelmatig wordt in de media of in debatten aandacht gevraagd voor de maatschappelijke positie van transgender personen. Verschillende overheden publiceren handleidingen voor genderneutrale taal. De wachttijden bij klinieken voor transgenderzorg zijn fors toegenomen. En Nederlanders kunnen hun geslachtsaanduiding in het paspoort veranderen of bij onduidelijkheid kiezen voor een ‘x’.

Maatschappelijke afweging nodig

In discussies over het thema gender komen veel uiteenlopende zaken aan de orde. Ook blijkt dat er fundamentele belangen op het spel staan. Bovendien zijn de tegenstellingen soms erg scherp. Om die reden vindt het WI-SGP het van belang dat meer duidelijkheid ontstaat over de relatie tussen enerzijds de terechte zorgen die leven over de maatschappelijke positie en veiligheid van transgender personen en anderzijds het debat over gender in samenleving en politiek. Het thema gender vraagt onontkoombaar om een maatschappelijke afweging. Behalve de belangen van transgender en intersekse personen zijn bijvoorbeeld ook de belangen van kinderen, vaders en moeders, meisjes en vrouwen in het geding. Hoe kunnen we bijvoorbeeld huiselijk geweld tegen vrouwen gericht aanpakken als het geslacht niet meer wordt geregistreerd?

Het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP wil een onderbouwde, verantwoorde afweging maken, die recht doet aan alle relevante aspecten die bij dit vraagstuk aan de orde zijn. Het feit dat het genderbeleid soms innerlijk tegenstrijdig lijkt, onderstreept de noodzaak van een samenhangend verhaal. Hoe zijn bijvoorbeeld een pleidooi voor genderspecifieke zorg en een quotum voor het aandeel vrouwen in de top van beursgenoteerde ondernemingen te rijmen met de opvatting dat het onderscheid tussen man en vrouw zoveel mogelijk losgelaten moet worden?

Uitgangspunt: gelijke waardigheid van alle mensen

We zijn ons er nadrukkelijk van bewust dat het in deze discussie over mensen gaat. Over vrouwen en mannen, meisjes en jongens die transgender persoon kunnen zijn. De positie van deze groep binnen de samenleving is kwetsbaar. Wij willen oog hebben voor deze groep en vinden dat zij zorg, aandacht en ondersteuning verdienen. Voor staatkundig gereformeerden staat namelijk buiten discussie dat alle mensen door God in gelijke waardigheid zijn geschapen. Dat is vanouds de basis voor het recht op gelijk behandeling in gelijke gevallen. In de publicatie wordt daarom uitgebreid ingegaan op de situatie van deze groep burgers.

Daarnaast wordt in de studie van het WI-SGP het streven naar gendergelijkheid door de Nederlandse regering en door belangenorganisaties onder de loep genomen. Dit streven wordt gemotiveerd vanuit een internationale beweging op basis van de zogenoemde Yogyakarta-principes. Dit document is in 2006 op niet-democratische wijze tot stand gekomen en heeft geen enkele juridisch-bindende status.

Schade door ideologische gedrevenheid

Het is betreurenswaardig dat de inzet op genderdiversiteit gepaard gaat met het in diskrediet brengen van de gebruikelijke situatie van het gezin van man, vrouw en kinderen. Terwijl zo’n 80% van de Nederlandse minderjarige kinderen in een dergelijk gezin opgroeit, wordt dit door minister Van Engelshoven aangemerkt als een onwenselijk stereotiep. Zo’n kwalificatie draagt bepaald niet bij aan het verkleinen van de kloof tussen bestuur en burgers. Wat verder zorgen baart, is dat de ideologisch gedreven genderlobby een schadelijke uitwerking kan hebben voor  transgender personen zelf. Het over-accentueren van onbegrensde autonomie en individuele keuzevrijheid miskent namelijk de zorgvuldigheid die verwacht mag worden van de overheid, van de gezondheidszorg en van de samenleving als het gaat om ingrijpende vragen en keuzes voor behandelingen die onomkeerbaar zijn. Ook doet de nadruk op de vrijheid van individuele keuze bij jongeren geen recht aan de realiteit, omdat op die manier niet of nauwelijks rekening wordt gehouden met de gevoelens van hun ouders en andere betrekkingen.

Aanbevelingen

Op basis van het onderzoek dringt het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP bij beleidsmakers en andere betrokkenen aan op:

1. Zorg voor goede en professionele begeleiding en nazorg voor transgender personen, waarbij compassie en zorgvuldigheid hand in hand gaan. Alternatieven voor medische behandelingen verdienen serieus aandacht, zeker als betrokkenen daar zelf behoefte aan hebben.
2. Voorkom dat kwetsbare transgender personen slachtoffer van een ideologische strijd worden, onder meer door eenzijdig de belangen en wensen van lobbyorganisaties te volgen.
3. Bescherm de minderjarige met genderdysfore gevoelens tegen voortijdig medisch ingrijpen met onomkeerbare gevolgen, zeker wanneer genderdysforie pas gedurende de puberteit ontstaat. Wees alert op groepsdruk om lichtvaardig in transitie te gaan en wees realistisch tegenover euforische gedachten over de uitkomsten van het medische behandeltraject.
4. Opkomen voor het klassieke gezin, waarin verreweg de meeste Nederlandse kinderen opgroeien, strookt met een eeuwenlang bestaande sociale praktijk. Het is bizar wanneer dit wordt gediskwalificeerd als ‘onderdrukkende heteronormativiteit’.
5. Gelet op de complexiteit van de problematiek rondom gendervraagstukken is het van belang dat mensen en gemeenschappen die hierover sterk van mening verschillen wel in gesprek met elkaar gaan en blijven.

Slot

De ingewikkelde vragen die bij dit onderwerp aan de orde zijn en de emotionele beladenheid die het thema voor sommige mensen heeft, moet voor (SGP)-politici aanleiding zijn om hierbij respectvol te luisteren naar anderen, zonder de duidelijkheid over Bijbelse uitgangspunten op te geven. Hier zijn levensvragen aan de orde waarmee ieder gewetensvol om dient te gaan. Voor velen is het leven vaak niet makkelijk. Voorop staat dat we daarom als mensen elkaars steun, begrip en hulp nodig hebben, ook al kunnen de principiële uitgangspunten verschillen.

De publicatie die het WI-SGP binnenkort uitbrengt, vormt de neerslag van grondige studie en bezinning en is bedoeld om de gedachtevorming over het thema gendergelijkheid te bevorderen. Het voornemen is om kort na de verschijning een (online) gespreksavond over het thema gender te beleggen. Binnenkort volgt hierover meer informatie op onze website.

Bestel hier uw exemplaar!