Burgers staan vierkant achter burgemeester die criminaliteit aanpakt

Impressie van gesprek met drs. J. Wienen, burgemeester van Haarlem, over zijn ervaringen bij de aanpak van georganiseerde criminaliteit

Wie kent Jos Wienen niet? De burgemeester die bedreigd werd omdat hij de criminaliteit in zijn stad dicht op de huid zat. In het aprilnummer van Zicht, het kwartaalblad van het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP staat een uitgebreid interview met hem.
Wienen (1960) werd geboren in Ridderkerk, studeerde geschiedenis en theologie in Utrecht, om vervolgens gemeenteraadslid en later wethouder te worden in zijn geboorteplaats. Vervolgens werd hij burgemeester van Katwijk, om tenslotte in 2016 te verhuizen naar Haarlem. Daar zou hij uitgroeien tot het gezicht van betrokken en daadkrachtig leiderschap – kortom een echte burgervader.

Een schild voor de zwakken

Wienen geeft aan dat de periode waarin hij veelvuldig bedreigd werd moeilijk was, omdat 24/7 met bewakers om zich heen een forse impact had op zijn privéleven. Maar bang is hij nooit geweest, omdat hij zich veilig mocht weten bij God. Hij was er ook in zijn geweten van overtuigd het goede te doen voor de stad. De burgemeester ziet het als zijn roeping om, zoals hij zelf zegt, een schild te zijn voor de zwakken.
Wienen is blij met de ruimte die hem als burgervader is gegund om zijn ‘muggen’, zoals Haarlemmers zichzelf graag noemen, te beschermen. Aangezien hij als burgemeester verantwoordelijk is voor de openbare orde, kan hij bij overlast ingrijpen en bijvoorbeeld woningen, bedrijfspanden of clubhuizen van motorbendes sluiten. De criminelen komen dan op straat te staan. Het is vervolgens aan Justitie om ze te gaan vervolgen.

Belemmeringen

Daarbij is duidelijk dat een stad met een omvang als die van Haarlem andere uitdagingen kent als het om criminaliteit gaat, dan plaatsen als Katwijk en Ridderkerk. Maar ook al is criminaliteit in de stad doorgaans grootschaliger en meer georganiseerd, wanneer je er vroeg bij bent, kan er heel veel ellende worden voorkomen. Net als zijn collega’s loopt burgemeester Wienen daarbij tegen belemmeringen aan, zoals de beperkte politiecapaciteit en de strenge privacyregels, waardoor criminele netwerken minder snel onder controle zijn te krijgen. Om vroegtijdig ingrijpen mogelijk te maken, zouden de bevoegdheden van de burgemeester wat hem betreft wel wat mogen worden uitgebreid.

Burgervader

Criminaliteit heeft negatieve gevolgen voor de samenleving. Burgers ervaren overlast. Ondernemers hebben te maken met concurrentievervalsing. Politici worden onder druk gezet. Bij bestrijding van criminaliteit is het volgens Wienen juist goed dat hij een publieke figuur is. Al ligt de uitvoering van het beleid natuurlijk bij de gemeentelijke organisatie en bij de lokale politie, het is belangrijk dat zo’n beleid ook een publiek gezicht heeft, een persoon waarmee mensen zich kunnen identificeren. Het is goed dat inwoners hun burgemeester op straat kunnen aanspreken over zaken die hen bezighouden. Het droeg er ook aan bij dat de ‘Haarlemse Muggen’ zich in oktober 2018 zo spontaan en massaal achter hem schaarden toen hij bedreigd werd. Hij was ‘hun’ burgervader.

Bovenstaande tekst is een beknopte impressie. Wilt u het interview met de Haarlemse burgemeester Wienen lezen?

Klik hier om dit interessante Zichtnummer te bestellen

Klik hier om meer te lezen over de inhoud van deze Zicht-editie